Nieuwe EU-richtlijn inzake verblijf en tewerkstelling van sommige derdelanders - Extra rechten voor onderzoekers, studenten, stagiairs, au pairs en vrijwilligers tegen 2018
Een nieuwe EU-richtlijn voorziet dat de lidstaten tegen 23 mei 2018 bijkomende rechten moeten toekennen aan derdelanders-onderzoekers en derdelanders-studenten. Onder meer zal hun mobiliteit naar andere lidstaten worden verbeterd en zullen zij hun verblijfsrecht behouden tot 9 maanden na het einde van hun onderzoek of studies om werk zoeken of een bedrijf op te richten.
De richtlijn zal daarnaast een impact hebben op de Belgische regelgeving inzake het verblijf en de tewerkstelling van stagiairs, en mogelijk ook op au pairs en vrijwilligers.
Personen die niet de nationaliteit hebben van een EER-lidstaat of Zwitserland (de zogenaamde “derdelanders”) hebben niet zomaar het recht om in de EER of Zwitserland te verblijven en/of te werken. In principe is het aan de lidstaten om zelf hun immigratiebeleid te bepalen. Maar voor specifieke groepen derdelanders, zoals onderzoekers en studenten, werden de regels inzake verblijf en tewerkstelling geharmoniseerd op Europees niveau.
Recent werd een EU-richtlijn aangenomen die de bestaande regels voor derdelanders-onderzoekers en derdelanders-studenten aanpast. Deze onderzoekers en studenten zullen onder bepaalde voorwaarden het recht hebben om tot 9 maanden na het einde van hun onderzoek resp. studies te verblijven in de lidstaat die hun verblijfsvergunning afleverde, om werk te zoeken of zelf een bedrijf op te richten. Ook hun mogelijkheden om binnen Europa te reizen in het kader van hun onderzoek resp. studies worden uitgebreid.
Dankzij de richtlijn zijn er nu ook Europese regels inzake het verblijf en de tewerkstelling van derdelanders die een stage in een lidstaat willen verrichten. Derdelanders die nog hoger onderwijs volgen in een derde land zullen onder bepaalde voorwaarden een stage in België kunnen verrichten, terwijl de Belgische regelgeving momenteel vereist dat de stage de voortzetting is van een reeds behaald diploma. Ook de huidige leeftijdsvoorwaarde (18-30 jaar) om een arbeidskaart als stagiair te bekomen lijkt niet langer houdbaar in het licht van richtlijn.
De richtlijn stelt daarnaast een regelgevend kader in voor au pairs, dat echter optioneel is voor de lidstaten. Indien België beslist om dit kader toe te passen, zullen de huidige regels moeten worden aangepast.
Tot slot geeft de richtlijn aan derdelanders-vrijwilligers onder bepaalde voorwaarden een tijdelijk recht op verblijf in de lidstaat waar zij vrijwilligerswerk willen uitvoeren. Tot op heden vormt vrijwilligerswerk geen basis voor een Belgische verblijfsvergunning. Deze bepalingen zijn echter grotendeels optioneel voor de lidstaten, dus het valt af te wachten of dit in de praktijk grote veranderingen met zich zal meebrengen.
De richtlijn moet worden omgezet door de lidstaten tegen 23 mei 2018 en is dus nog niet meteen van toepassing.
> Actiepunt
Voorlopig blijven de bestaande Belgische regels inzake verblijf en tewerkstelling van derdelanders gewoon gelden. Ondernemingen die stagiairs-derdelanders verwelkomen kunnen zich echter verwachten aan wijzigingen aan de huidige Belgische regels in de komende twee jaar. Ook voor vrijwilligers en au pairs zijn wijzigingen mogelijk.