Beroepsverbod voor piloten na 60 jaar is discriminatoir

Een cao die voorziet in de automatische beëindiging van de arbeidsovereenkomst van piloten op de leeftijd van 60 jaar, is discriminatoir volgens het Hof van Justitie.

Het Hof van Justitie moest zich op 13 september 2011 uitspreken over een bepaling in een cao van toepassing op de werknemers van een Duitse luchtvaartmaatschappij die voorzag in een automatische beëindiging van de arbeidsovereenkomst van de piloten wanneer zij de leeftijd van 60 jaar bereikten.

De getroffen piloten meenden dat zij hierdoor gediscrimineerd werden op grond van hun leeftijd. Hun werkgever achtte dit onderscheid echter gerechtvaardigd: niet alleen waren volgens de luchtvaartmaatschappij de leeftijdsgebonden fysieke capaciteiten van piloten wezenlijk en bepalend voor de uitoefening van hun functie. Ook de openbare veiligheid werd volgens de werkgever gewaarborgd door dit beroepsverbod na 60 jaar.

Het Hof was het daar niet mee eens.

Daarbij hield het Hof er vooral rekening mee dat de internationale en nationale wetgeving ter zake voorziet dat er slechts een beroepsbeperking bestaat voor piloten ouder dan 60 jaar, doch geen beroepsverbod: zij mogen tot hun 65 jaar nog wel vliegen, maar enkel op voorwaarde dat zij deel uitmaken van een bemanning waarvan de andere piloten de leeftijd van 60 nog niet hebben bereikt. In België bestaat er een gelijkaardige regeling.

Het Hof van Justitie achtte een totaal vliegverbod daarom disproportioneel. Op grond daarvan zal een beroepsbeperking voor piloten vanaf 60 jaar en een beroepsverbod vanaf 65 jaar gerechtvaardigd zijn als onderscheid door of krachtens de wet. Een volledig beroepsverbod vanaf 60 jaar doorstaat de rechtvaardigheidstoets niet.

Dit arrest maakt nogmaals duidelijk dat er opgelet moet worden met het maken van een onderscheid op grond van leeftijd voor zover dit noch door een wettelijke bepaling is voorzien, noch een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste vormt, noch objectief gerechtvaardigd kan worden door een legitiem doel en de middelen voor dat doel passend en noodzakelijk zijn.