Over reorganisaties, morele schadevergoedingen en het Hof van Cassatie
Naar aanleiding van een reorganisatie kende een onderneming op basis van een ondernemings-cao morele schadevergoedingen toe aan welbepaalde werknemers. Het betrof werknemers die vragende partij waren om ontslagen te kunnen worden om op die manier de arbeidsplaatsen van andere werknemers te redden. Ter compensatie kregen zijn bovenop de normale beëindigingvergoedingen een morele schadevergoeding.
Het arbeidshof in Luik oordeelde in een arrest van 1 april 2009 dat vergoedingen die werden gestort tot herstel van morele schade geen loon zijn in de zin van de Loonbeschermingswet van 12 april 1965. Het Arbeidshof stelde namelijk dat deze vergoeding niet de tegenprestatie uitmaakte van arbeid en dat zij niet werd toegekend ingevolge de dienstbetrekking. Geen onderwerping aan RSZ-bijdragen dus.
De RSZ kon zich niet vinden in dit arrest en een cassatieprocedure werd opgestart.
Het Hof herhaalde het principe dat een verbrekingsvergoeding die betaald wordt ingevolge de dienstbetrekking daardoor onderworpen is aan RSZ-bijdragen. Vervolgens ging het Hof na hoe de toekenning van de morele schadevergoeding werd gemotiveerd. Het Hof constateerde dat de rechtvaardigingsgrond die het Arbeidshof overtuigde om de morele schadevergoeding vrij te stellen van RSZ-bijdragen duidelijk onvoldoende was. Het feit dat deze vrijwilligers dienden beschouwd te worden als slachtoffers die zich hadden opgeofferd voor andere werknemers die hun werk behielden en daardoor een zekere schade hadden ten opzichte van die werknemers, wijst er volgens het Hof op dat de vergoeding verband hield met de dienstbetrekking.
De vergoeding die dergelijke morele schade compenseert, is volgens het Hof noodzakelijkerwijze het gevolg van het bestaan van de dienstbetrekking en is daarom loon.
Met dit arrest heeft het Hof van Cassatie de bewegingsvrijheid om bijkomend morele schadevergoedingen vrij van RSZ-bijdragen toe te kennen, zeer beperkt. De werkgever zal over bijzonder goede motieven dienen te beschikken wanneer hij wenst te ontsnappen aan RSZ-bijdragen.