Nieuwe wet over de aanwijzing van een begunstigde in een levensverzekeringsovereenkomst

Het nieuwe artikel 110/1 van de Wet op de Landverzekeringsovereenkomsten bepaalt dat wanneer de wettelijke erfgenamen als begunstigden worden aangewezen, zonder dat zij bij naam zijn vermeld, de verzekeringsprestatie verschuldigd is aan de nalatenschap van de verzekeringsnemer, onder voorbehoud van tegenbewijs of een andersluidend beding.

In levensverzekeringsovereenkomsten wordt vaak een standaardformule opgenomen dat in geval van overlijden de begunstigde van het overlijdenskapitaal de echtgeno(o)t(e) is, of bij gebreke daaraan, de afstammelingen ((klein)kinderen), of bij gebreke daaraan de wettelijke erfgenamen.

Problemen komen in de praktijk voor wanneer een verzekeringsnemer geen echtgeno(o)t(e) of (klein)kinderen heeft, maar sinds jaren een levenspartner. Niettegenstaande hij een testament heeft opgesteld in het voordeel van zijn levenspartner, zal de verzekeringsmaatschappij het overlijdenskapitaal uitbetalen aan de 'wettelijke' erfgenamen, vaak verre familie, zoals bepaald in de voorgedrukte standaardformule. Veelal stemt dit niet overeen met de wil van de verzekeringsnemer. Op basis van het nieuw ingevoegde artikel, zal het overlijdenskapitaal in dat geval toch toekomen aan de testamentaire erfgenaam (in bovengaande situatie: de levenspartner). Het overlijdenskapitaal valt in de nalatenschap van de verzekeringsnemer, en bij de verdeling ervan zal de testamentaire erfgenaam voorrang hebben op de wettelijke erfgenamen (voor zover die geen wettelijk voorrecht hebben).

Deze nieuwe regel ingevoegd bij wet van 24 februari 2012 is vanaf 5 maart 2012 onmiddellijk van toepassing voor nieuwe overeenkomsten. Voor de bestaande overeenkomsten is een overgangsperiode van twee jaar tot 5 maart 2014 voorzien waarin verzekeraars de tijd hebben om hun verzekeringsnemers te informeren.

In principe is deze regeling enkel van toepassing voor individuele en collectieve levensverzekeringen (groepsverzekeringen met een overlijdensdekking) en niet voor overlijdensdekkingen in pensioenfondsen (IBP's). Een pensioenfonds-reglement dat een begunstigingsbeding voorziet met verwijzing naar de 'wettelijke erfgenamen' kan dus best worden verduidelijkt, aangezien daar dezelfde problematiek speelt.