Nieuwe Europese sociale zekerheidsregels in werking vanaf 1 mei 2010

Op 1 mei 2010 is de verordening (EG) 883/2004 in werking getreden. Deze voorziet nieuwe Europese sociale zekerheidsregels en vervangt de verordening (EEG) 1408/71.  

De principes blijven dezelfde maar er zijn toch een aantal belangrijke wijzigingen met als doel de interne mobiliteit te bevorderen, namelijk:

• Een werknemer kon voorheen naar een andere lidstaat worden gedetacheerd met behoud van sociale zekerheid in het thuisland voor een initià«le periode van 12 maanden, verlengbaar met 12 maanden. Deze initià«le periode van 12 maanden is nu verlengd tot 24 maanden.
• Om bij een gelijktijdige tewerkstelling in meerdere lidstaten onder de sociale zekerheid van de woonstaat te vallen zal de werknemer er een "substantieel deel" moeten werken, zijnde 25% van zijn arbeidstijd of bezoldiging. Zoniet valt hij onder de sociale zekerheid van de lidstaat van de zetel van de werkgever. Deze 25%-regel geldt wel niet voor werknemers die werken voor een werkgever die buiten de Europese Unie gevestigd is of voor meerdere werkgevers met zetels in verschillende lidstaten. Zij vallen automatisch onder de sociale zekerheid van de woonstaat, ook al werken ze er niet.
• Bijlage VII wordt onder de nieuwe verordening afgeschaft, waardoor Belgische zelfstandigen die tevens als werknemer in een andere lidstaat werken voortaan ook voor hun Belgische activiteiten onderworpen zijn aan de sociale zekerheid van de lidstaat die bevoegd is voor hun activiteiten als werknemer.
• De specifieke regels voor het "rijdend, varend en vliegend" personeel van internationale vervoerondernemingen worden afgeschaft. Voor hen gelden voortaan dezelfde regels als voor de andere werknemers, met inbegrip van de 25%-regel.

De nieuwe verordening voorziet een overgangstermijn van 10 jaar gedurende dewelke bestaande situaties onder de huidige regels kunnen blijven zolang deze niet worden gewijzigd en voor zover de werknemer niet uitdrukkelijk om de toepassing van de nieuwe verordening verzoekt.

Pittig detail: de nieuwe verordening speelt enkel ten aanzien van EU-onderdanen. Ten aanzien van derdelanders en Noorwegen, Ijsland, Liechtenstein en Zwitserland blijft de verordering 1408/71 verder van toepassing.