Arbeidskaarten: nieuwe regels in Vlaanderen vanaf 1 januari 2019 en "Single Permit"

Op 7 december 2018 heeft de Vlaamse regering een nieuw besluit definitief goedgekeurd dat de tewerkstelling in Vlaanderen van buitenlandse werknemers die geen onderdaan zijn van de Europese Economische Ruimte of Zwitserland grondig hervormt vanaf 1 januari 2019.

Daarnaast zal de "Single Permit" wellicht ook op 1 januari 2019 (doch dit moet nog officieel worden bevestigd) in werking treden waardoor de procedure voor het aanvragen van de toelating tot tewerkstelling en verblijf in heel België eveneens grondig zal worden gewijzigd.

Het  besluit voert in Vlaanderen een nieuw economisch migratiemodel in uitgaande van 3 aparte profielen: de hoogopgeleide en bijzondere profielen, bepaalde middengeschoolde profielen (enkel voor de "knelpuntberoepen" die op een nog te verschijnen dynamische knelpuntberoepenlijst staan) en de residuaire profielen die onderworpen zijn aan een arbeidsmarkttest en waarvoor ‘bijzondere economische of sociale redenen’ moeten aangetoond worden.

De kernpunten van de hervorming zijn de volgende:

• een toelating tot tewerkstelling zal voor een periode van 3 jaar kunnen worden toegekend voor de meeste hoogopgeleide en bijzondere profielen. Vandaag moet deze toelating (tot op heden: "de arbeidskaart") elk jaar worden hernieuwd.
• een dynamische knelpuntberoepenlijst voor middengeschoolde profielen zal tweejaarlijks worden opgemaakt door de Vlaamse minister van Werk. Belgische werkgevers zullen voor de werknemers van wie het beroep op deze lijst staat, een toelating tot tewerkstelling kunnen krijgen op voorwaarde dat ze de toepasselijke minimumlonen naleven.
• de loongrenzen voor de hoogopgeleide werknemers zijn licht opwaarts herzien (bijvoorbeeld: 42.120 EUR bruto in plaats van 40.972 EUR bruto per jaar voor hooggeschoold personeel (bedrag voor 2018)).
• het hooggeschoold personeel jonger dan 30 jaar of tewerkgesteld als verpleger / verpleegster geniet van een lagere loongrens (33.696 EUR bruto (bedrag 2018)).
• het besluit wijzigt ook de regels voor wie vrijgesteld is van een toelating tot tewerkstelling: sommige nieuwe categorieën zijn toegevoegd terwijl andere werden gewijzigd of zelfs opgeheven. Hierdoor  zal voor sommige werknemers die voorheen waren vrijgesteld voortaan een "Single Permit" moeten ingediend worden (cfr. infra).
• in geval van detachering zal de werknemer  voor meerdere gebruikers in het Vlaams gewest kunnen werken, voor zover de detacheringsovereenkomst de gegevens van alle gebruikers bevat.
• het besluit voert tevens een aantal nieuwe categorieën van hoogopgeleide of bijzondere profielen in, als omzetting van verschillende Europese richtlijnen. Zo wordt een specifieke categorie ingevoerd voor intra-groepsdetacheringen van een onderneming buiten de EER naar een onderneming van dezelfde groep in het Vlaams Gewest. Ook voor seizoenarbeiders in de horeca en land- en tuinbouw wordt een "Single Permit" onder bepaalde voorwaarden mogelijk. Daarnaast worden de bestaande regimes voor stagiairs en de "Europese Blauwe Kaart" zeer grondig aangepast.
• werkgevers krijgen een aantal nieuwe verplichtingen opgelegd. Zo moet de Vlaamse overheid geïnformeerd worden als de tewerkstelling vroegtijdig beëindigd wordt, en moet een nieuwe toelating tot tewerkstelling aangevraagd worden bij een belangrijke wijziging van de arbeidsvoorwaarden (denk aan wijzigingen aan de functie, arbeidsplaats, verloning...).

De nieuwe regeling zal grotendeels in werking treden op 1 januari 2019 en zal enkel gelden in Vlaanderen. De arbeidskaarten die zijn toegekend op basis van de oude regeling zullen geldig blijven totdat ze verstrijken.

Naast deze inhoudelijke wijzigingen in Vlaanderen, zijn er verder op procedureel vlak belangrijke wijzigingen op komst door de omzetting van de "Single Permit"-richtlijn. Hierdoor zullen in heel België de dubbele procedure en vergunningen (aparte arbeidskaart en verblijfsvergunning) niet langer van toepassing zijn. In plaats daarvan zal in het kader van één enkele procedure - die tot 4,5 maanden kan duren - een gecombineerde vergunning moeten worden aangevraagd om in België voor een periode van meer dan 90 dagen te mogen werken en verblijven. De bovenvermelde inhoudelijke wijzigingen in het Vlaams Gewest worden daarin geïntegreerd. Daarnaast zal de arbeidskaart C worden afgeschaft en vervangen worden door een vermelding op de verblijfsvergunning.

Deze nieuwe regels zouden eveneens in werking treden op 1 januari 2019 maar dit moet nog officieel worden bevestigd door de publicatie in het Belgische Staatsblad van de federale instemmingswet. Aanvragen ingediend vóór de inwerkingtreding van de nieuwe regels zullen nog volgens de oude regels worden behandeld.

We zullen begin januari bij u terugkomen met een newsletter waarin we de nieuwe regels in meer detail zullen uiteenzetten. Hou alvast eveneens 17 januari 2019 (Franstalig) en 21 januari 2019 (Nederlandstalig) vrij in uw agenda voor ons cliëntenseminarie in dit verband.

> Actiepunt

Hou er rekening mee dat er voor de tewerkstelling van buitenlandse werknemers vanaf 1 januari 2019 nieuwe inhoudelijke regels in Vlaanderen zullen gelden en er wellicht in heel België een nieuwe (maar langere) procedure voor een "Single Permit" zal moeten worden gevolgd.